Toegankelijke appartementsgebouwen

Een eigen woning is de droom van veel Vlamingen en vaak de belangrijkste investering in een mensenleven. Maar is je woning ook comfortabel genoeg om er je hele leven in te wonen? En wat met de toegankelijkheid in een appartementsgebouw? Een ding is zeker: iedereen heeft baat bij een toegankelijk gebouw.

Levenslang en aanpasbaar wonen is goed voor iedereen

Niet alleen ouderen of mensen met een handicap hebben baat bij een toegankelijke, veilige woning. Ook wie jonge kinderen heeft of tijdelijk minder goed ter been is, ziet onmiddellijk de voordelen. Bovendien is investeren in een levenslange woning sparen op lange termijn. Door slimme aanpassingen zoals een flexibele indeling, brede gangen en deuren of hogere stopcontacten geniet je niet alleen vandaag van een comfortabele woning, maar vermijd je ook meerkosten achteraf. Zo blijf je bij gezinsuitbreiding of op oudere leeftijd of bij een plots verlies van mobiliteit, zonder problemen in je vertrouwde stek. Dat is duurzaam, op economisch, ecologisch en sociaal vlak.

Wil je de woning toch verkopen of verhuren? Ook dan is een levenslange woning interessant. Ze is geschikt voor een breder publiek en heeft dus een hogere verkoop- of verhuurwaarde.

“Levenslang wonen voorziet een aantal structurele elementen in de woning. Die laten toe dat je woning zich aanpast aan jouw veranderende behoeften.” - architect Kathleen Polders, Inter.

Steeds meer mensen kiezen voor een appartement: jonge koppels, gezinnen met kinderen, ouderen en personen met een beperking. Vaak kant-en-klaar bij een projectontwikkelaar. Maar niet alle appartementen zijn geschikt voor levenslang wonen. Stel je vooraf volgende vragen:

  • Kan je het appartement vlot bereiken met het openbaar vervoer? En ligt het dicht bij winkels en openbare voorzieningen?
  • Is de indeling van je appartement toegankelijk? Sluit je toilet bijvoorbeeld aan bij de badkamer?
  • Zijn de verschillende gemeenschappelijke delen toegankelijk? En zijn de overgangen van de verschillende ruimtes vlot?

Enkele cijfers

  • Een op vijf Belgen is 65 jaar of ouder.
  • 70% van de Vlamingen wil niet naar een woonzorgcentrum.
  • Een op vier ouderen woont in een slecht aangepaste woning.
  • Een op zeven personen jonger dan 65 heeft een vorm van een beperking.

Een toegankelijk appartementsgebouw

Als je woning deel uitmaakt van een appartementsgebouw, moet je je aan de regels houden. In België zijn er verschillende regelgevingen rond toegankelijkheid. Die bepalen dat de gemeenschappelijke delen van appartementsgebouwen (parking, toegang, lift, gangen, …) toegankelijk moeten zijn.

Vlot toegankelijke gemeenschappelijke delen maken jouw appartement gebruiksvriendelijker als je slecht ter been wordt of als je beladen met boodschappen bent. Bergingen in de kelder of bij de parkeergarages, parkeerplaatsen, gangen, de trap en de lift en de hoofdtoegang moeten vlot bruikbaar zijn.

Redelijke aanpassingen en anti discriminatie wet

Als je een appartement of een huis verhuurt of verkoopt, moet je je houden aan de antidiscriminatie wetgeving. Dat betekent dat een eigenaar of een vastgoedmakelaar niet mag discrimineren op grond van criteria die er niet toe doen, zoals de gezondheidstoestand of de handicap van de kandidaat-huurder. 

Daarnaast ben je als eigenaar ook verplicht om waar nodig redelijke aanpassingen te treffen voor een huurder met een handicap. Het niet voorzien van redelijke aanpassingen voor personen met een handicap wordt immers beschouwd als een vorm van discriminatie. Een eigenaar mag bijvoorbeeld niet weigeren om een trapleuning aan te brengen voor een huurder die slecht ter been is.

Wet dd 10/05/2077 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie TITEL III. - HOOFDSTUK I. - Discriminatieverbod. Art. 14. In de aangelegenheden die onder het toepassingsgebied van deze wet vallen, is elke vorm van discriminatie verboden. Voor de toepassing van deze titel wordt onder discriminatie verstaan: - een weigering om redelijke aanpassingen te treffen ten voordele van een persoon met een handicap.

Quid in appartemensgebouwen?

Heb je als mede-eigenaar zelf een handicap en wil je aanpassingen doen aan gemeenschappelijke delen? Dan moet je hiervoor de goedkeuring krijgen van de mede-eigenaars.

Hier geldt de antidiscriminatie wetgeving niet omdat de persoon met een handicap zelf eigenaar is. Toch zijn de verplichtingen van het Verdrag van de Verenigde Naties van 13 december 2006 inzake de Rechten van Personen met een Handicap ook toepasbaar op mede-eigenaars via de figuur van het rechtsmisbruik uit het Belgisch privaatrecht.

Door redelijke aanpassingen te weigeren, misbruiken mede-eigenaars hun eigendomsrecht om personen met een handicap te benadelen. De schade die ze op deze manier aan personen met een handicap aanbrengen, staat immers niet in verhouding tot het voordeel dat ze menen te behalen. Een eigenaar met een handicap kan dus de plicht om redelijke aanpassingen te verrichten aangrijpen om dit rechtsmisbruik aan te vechten.

Toegankelijkheid overstijgt het gebouw

Toegankelijkheid gaat over meer dan alleen de fysieke toegankelijkheid van je toegang, de parkeergarage en de gangen. Ook de informatie, communicatie en dienstverlening van de syndicus moeten toegankelijk zijn voor iedereen. Gebruik bijvoorbeeld geen moeilijke woorden of ingewikkelde zinnen, maar hou het kort en overzichtelijk. Ook dat is toegankelijkheid.

Inter bouwt aan een inclusieve samenleving waar iedereen volwaardig en zelfstandig kan meedoen: jong, oud, met of zonder beperking en onder alle omstandigheden. Ben jij voor jouw woning of bouwproject op zoek naar tips of adviezen voor levenslang gebruikscomfort of voor aanpassingen aan een handicap? Neem dan contact op met Inter op het nummer 011/26 50 30 of via mail op info@inter.vlaanderen

Unia is het nationaal mensenrechteninstituut dat gelijkheid verdedigt en strijdt tegen discriminatie. Je kan contact opnemen met Unia via een online meldingsformulier of via het gratis nummer 0800 12 800.

Meer info?
Op www.vlaanderen.be vindt je de Ontwerpgids Meegroeiwonen.

Tip van de Unie van Syndici (UVS)

De syndicus dient zich steeds neutraal op te stellen: hij mag niet discrimineren (risico op tuchtklacht).


  • Stel vlotte oplossingen voor, indien mogelijk bvb een hellend vlak op de trappen
  • In oudere gebouwen zijn sommige aanpassingen bijna onmogelijk: bvb lift heeft een betonnen schacht … 


In de praktijk

U dient als syndicus de vraag van de medeeigenaar in kwestie op de agenda van de Algemene Vergadering te plaatsen.


Voor wat betreft werken aan de gemeenschappelijke delen is een toestemming met 2/3de meerderheid van de aanwezige of vertegenwoordigde medeeigenaars nodig. 


Opgelet: bij weigering van de AV kan de mede-eigenaar procederen bij het Vredegerecht


Art. 3.92. NBW - Rechtsvorderingen § 5. Wanneer in de algemene vergadering de vereiste meerderheid niet wordt gehaald, kan iedere mede-eigenaar aan de rechter de toestemming vragen om zelfstandig op kosten van de vereniging, dringende en noodzakelijke werken uit te voeren aan de gemeenschappelijke gedeelten.


Hij kan eveneens de toestemming vragen om op eigen kosten de werken uit te voeren die hij nuttig acht, zelfs aan de gemeenschappelijke gedeelten, wanneer de algemene vergadering zich zonder gegronde reden daartegen verzet.

Onze blogs

DELEN


 



Toepassing Appartementswet en de “opt-out” voor kleine VME’s