In heel België kennen werkgevers reeds de plicht om over een asbestinventaris te beschikken. In Vlaanderen zal in de toekomst ook een asbestattest voor alle gebouweigenaars verplicht worden.
Reeds verplicht: asbestinventaris voor werknemers en/of bij renovatie
Een asbestinventaris is een document dat de asbesthoudende materialen in een gebouw of werkzone beschrijft. Het wordt altijd opgesteld na een inspectie ter plaatse, in gebouwen met personeel in loondienst of bij renovatiewerken. Voor elk materiaal of gebouwonderdeel waar asbest in zit, geeft de asbestinventaris advies om het asbest veilig te beheren of te verwijderen.
Opgelet: In sommige appartements-gebouwen zijn er conciërges die in loondienst werken voor de VME: dan moet de VME als werkgever een asbestinventaris hebben voor het gebouw.
Vlaanderen tegen uiterlijk 2040 asbestveilig
De Vlaamse Regering wil zo snel mogelijk al het aanwezige asbest in Vlaamse gebouwen en woningen, gebouwd voor 2001 in kaart brengen. Door asbest in slechte staat op te sporen en te verwijderen wil ze Vlaanderen tegen uiterlijk 2040 asbestveilig maken.
Daarom wordt in de loop van 2022 een asbestattest verplicht bij de verkoop van woningen en gebouwen ouder dan bouwjaar 2001. Bij verhuur is de eigenaar die over een asbestattest beschikt, verplicht om een kopie te bezorgen aan de (nieuwe) huurders.
Tegen 2032 moet iedere gebouweigenaar over een asbestattest beschikken
De Vlaamse regering start nu met de uitwerking van de regelgeving die beschrijft hoe en wanneer de invoering zal gebeuren. Om dit mogelijk te maken, keurde de Vlaamse Regering via een wijziging van VLAREMA het juridisch kader goed voor een grootschalige asbestinventarisatie.
Die verplichting vloeit voort uit het actieplan Asbestafbouw van de Vlaamse Regering.
Een gecertificeerde asbestdeskundige inventarisatie zal de asbestinventaris opstellen en registreren in een centrale databank van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM). Zelf zult u het attest kunnen raadplegen via de woningpas.
Voor Brussel en Wallonië staat de verplichting tot het opmaken van een asbestattest voor de verkoop van onroerend goed nog niet op de agenda.
Terwijl het ENVIeS-plan verschillende operationele acties bevat met betrekking tot milieu en gezondheid met betrekking tot het thema "asbest", zien wij dat er niets gepland is voor de verkoop/verhuur van woningen.
Verplicht vanaf 2022: asbestattest
Een asbestattest zal in Vlaanderen in de toekomst door de OVAM afgeleverd worden. Een gecertificeerd asbestdeskundige "inventarisatie" zal een asbestinventaris opmaken en de vaststellingen registreren in een centrale databankapplicatie bij de OVAM. Op basis van deze registratie, levert de OVAM een asbestattest af. Het vormt een automatisch, uniek rapport van de asbestinventaris.
Belangrijk: Momenteel zijn er nog geen gecertificeerde asbestdeskundigen inventarisatie en kan de OVAM nog geen asbestattest afleveren. De OVAM bereidt samen met de sector de invoering voor en zal verder over de invoerdatum communiceren.
Verhoogde isolatiepremie gecombineerd met asbestverwijdering
Wie investeert in de energetische verbetering van zijn of haar woning kan hiervoor energiepremies aanvragen bij de distributienetbeheerder Fluvius. Sinds het begin van dit jaar worden de premies voor dak- en buitenmuurisolatie aan de buitenkant verhoogd met 8 euro/m² als er ‘gelijktijdig’ geïsoleerd en asbest verwijderd wordt. De factuurdata van enerzijds de asbestverwijdering en anderzijds het plaatsen van de isolatie mogen niet meer dan 12 maanden uit elkaar liggen.
De premie voor dakisolatie bedraagt 4 eur/m². Gecombineerd met asbestverwijdering wordt dat dus 12 eur/m². De premie voor buitenmuurisolatie aan de buitenkant bedraagt 30 eur/m². Met de verhoogde premie in geval van asbestverwijdering wordt dat 38 eur/m².
Ook de VME kan voor de gemeenschappelijke delen een energiepremie aanvragen.
En Belgique, les employeurs sont déjà obligés de disposer d'un inventaire d'amiante pour leurs bâtiments. Dans un futur pas si lointain, une « attestation amiante » sera obligatoire pour tous les bâtiments situés en Flandre.
L’inventaire amiante
L’inventaire amiante est obligatoire en cas de transformation ou démolition d’un bâtiment (arrêté royal du 10 avril 2008 – Région de Bruxelles capitale et arrêté du gouvernement Wallon du 17 juillet 2003). Avant de démolir ou transformer, il faut répertorier les substances dangereuses présentes dans le bâtiment pour planifier leur enlèvement avant le démarrage des travaux afin d’éviter la contamination de déchets par des produits dangereux. En ce qui concerne les matériaux composés d’amiante, il existe des obligations légales spécifiques.
Cet inventaire amiante ne doit pas être réalisé pour les bâtiments dont le permis d’urbanisme autorisant la construction a été délivré après le 30 septembre 1998. Il doit être joint à la déclaration préalable de chantier à remettre à la commune.
Par ailleurs, le propriétaire a l’obligation légale de débarrasser le chantier de tout l’amiante qu’il contient avant le démarrage des travaux; on évite ainsi de disperser des fibres d’amiante dans l’air et de contaminer des matériaux pouvant être réutilisés ou recyclés, par exemple, les débris. Il faut donc désamianter ou encapsuler ces matériaux amiantés avant le démarrage du chantier. Cestravaux d‘enlèvement ne doivent contaminer ni les personnes ni l’environnement. Dans de nombreux cas, ils doivent faire l'objet d'une autorisation préalable.
Un inventaire amiante pour une maison particulière se chiffre à un peu moins de 500 euros. Dans le cas où des travaux d’assainissement doivent être entrepris, cela grimpe vite de plusieurs milliers d’euros.
Une attestation amiante bientôt obligatoire ? Bruxelles et la Wallonie à la traine
En Flandre, présenter une attestation amiante avant de vendre son immeuble sera obligatoire dès 2022.
À partir de 2032, cette attestation devra être établie pour tout bâtiment datant d’avant 2001, sans tenir compte d’une éventuellevente.
Par ailleurs toute personne qui investit dans l'amélioration énergétique de son logement peut demander des primes énergétiques auprès du gestionnaire de réseau de distribution Fluvius. Depuis le début de cette année, les primes pour l'isolation des toitures et des murs extérieurs par l'extérieur ont été majorées de 8 euros/ m² si l'isolation et l'amiante sont retirés « simultanément ».
Par contre, à Bruxelles et en Wallonie l’obligation d’établir un inventaire amiante pour la vente d’un bien immobilier n’est pas encore à l’ordre du jour.
Si le Plan ENVIeS contient plusieurs actions opérationnelles relevant de l’environnements santé relatives à la thématique « amiante », on constate que rien n’est prévu en ce qui concerne la revente de biens privés.
Le Plan ENVIeS intègre les facteurs environnementaux suivants : la qualité de l’air intérieur et extérieur, des substances préoccupantes (pesticides, perturbateurs endocriniens, nanomatériaux…), la qualité des sols et de l’eau, les pollutions sonores et lumineuses, les rayonnements électromagnétiques, les maladies vectorielles et allergiques ainsi que l’impact de l’alimentation, des espaces vert et des changements climatiques.
Récemment, le Gouvernement wallon a évoqué la question du regroupement des différentes certifications des bâtiments qui contribuera à avancer vers un passeport global incluant différents volets facultatifs ou obligatoires dont un volet amiante.
Si l’inventaire amiante n’est pas obligatoire avant de vendre sa maison, il est toutefois vivement recommandé. Surtout si le bien en question est antérieur aux années 90.
Info
Dhr Tim Van Helden
Chief Operating and Development Officer bij ImmoPass
www.immopass.eu
Bedenkingen van UVS
De syndici zullen ontegensprekelijk de impact voelen van deze verplichting omdat asbestmaterialen zich vooral in de gemeenschappelijke delen bevinden: dak, kelder en CV lokaal.
Bij verkoop van een appartement, zullen de deskundigen onvermijdelijk de gemeenschappelijke delen moeten controleren: daarvoor zullen zij systematisch bij de syndicus aanbellen om de gemeenschappelijke delen te betreden… Voor de syndici betekent dit extra problemen en tijdverlies…
Zou het dan ook niet wenselijk zijn om in de toekomst één asbestattest voor de gemeenschappelijke delen te laten opstellen zoals vandaag voor de EPC gemeenschappelijke delen?
Wees als syndicus echter nu al voorbereid en laat nu al een eenmalig asbestinventaris opmaken voor elke betrokken VME. Je zal die sowieso nodig hebben bij toekomstige werken in het gebouw.