De toegang tot de brievenbussen is wettelijk geregeld.
Vrijheid van briefwisseling en het briefgeheim zijn belangrijke elementen van onze openbare vrijheden. Dit is ook van toepassing op reclamepost, die een belangrijke economische en maatschappelijke rol vervult. De vrije en makkelijke verspreiding ervan in de brievenbussen moet gegarandeerd zijn.
In geval van gebouwen met meerdere brievenbussen is het de taak van de syndicus om, met de steun van de algemene vergadering, de toegang tot de brievenbussen te organiseren. Bij hun terechte bekommernis om de netheid en het onthaal dient de wet te worden nageleefd.
De vrije toegang tot de brievenbussen wordt geregeld door een ministerieel besluit (1). Daarin wordt bepaald dat brievenbussen en de opening ervan vrij, gemakkelijk en zonder gevaar toegankelijk moeten zijn. De brievenbussen moeten aan de grens van de openbare weg geplaatst zijn. Wanneer een woning meer dan vier brievenbussen heeft, mogen die bussen ofwel aan de huisdeur, ofwel op de benedenverdieping, op een goed verlichte plaats, worden aangebracht.
De sectoren die betrokken zijn bij de uitreiking van reclamepost (2) (folders en gratis regionale pers) zijn zich bewust van hun verantwoordelijkheid en werken al een aantal jaren samen met de verantwoordelijke regionale ministers om het uitreikingproces te verbeteren, met daarbij drie belangrijke doelstellingen: voldoen aan de vereisten van de consumenten, van het milieu en van de openbare netheid.
In Vlaanderen kreeg deze samenwerking gestalte in een akkoord dat op 15 april 2019 werd ondertekend tussen de sectoren, de minister van Omgeving en de OVAM. De sectoren werken nauw samen met de OVAM, die door de regering werd belast met de uitvoering en de opvolging van dit akkoord. Dat bevat, onder andere, een verbintenis tot nauwe samenwerking tussen de uitreikers van folders en gratis regionale pers enerzijds, en de representatieve vereniging van syndici anderzijds. Dit artikel past in dat kader, na afstemming met de directeur van de UVS (Unie van Syndici), mevrouw Krickovic.
Als verantwoordelijken voor het beheer van de flatgebouwen zijn de syndici uiteraard belangrijke betrokken partijen. De netheid en de toegang tot de hallen van de gebouwen vormen het uithangbord van hun werk en zijn voor hen een permanente bekommernis. In die context spreekt het voor zich dat er ten aanzien van de postuitreikers de grootst mogelijke transparantie aan de dag wordt gelegd, met inachtneming van het bestaande wettelijke kader. Zoals hierboven aangehaald moeten de brievenbussen vrij toegankelijk zijn.
De uitreikers moeten de poststukken in hun geheel in elke brievenbus steken. Dat behoort tot hun verantwoordelijkheid en hun verplichtingen.
We stellen vast dat er op het terrein bepaalde regelingen zijn voor de ongeadresseerde post (de folders en de gratis regionale pers (GRP)). In sommige gebouwen vragen de syndici om ze in stapels neer te leggen op de kasten waarin zich de brievenbussen bevinden. In andere gebouwen beletten ze de toegang tot de hallen waarin de brievenbussen zich bevinden of maken ze de toegang ertoe erg moeilijk, of geven ze enkel toegang aan sommige uitreikers, op basis van hun reputatie of hun voorgeschiedenis. Hoewel die werkwijze misschien begrijpelijk is, wordt ze evenwel niet toegestaan door de geldende wetgeving, want ze betekent een inperking van de vrijheid om post te ontvangen in een vrijgemaakte markt waarop concurrentiebeperkingen niet zijn toegestaan, en ze beperkt ook de vrijheid van de adverteerders om vrijelijk te communiceren voor wat ongeadresseerde post (de folders en de GRP) betreft.
Een bewoner kan zich uiteraard verzetten tegen de uitreiking van de folders via de “STOP PUB”-sticker, maar dan gaat het om zijn individuele vrijheid. Hij moet daar vrij over kunnen beschikken. Naast de privécorrespondentie en de poststukken met een administratieve inhoud zoals facturen, speelt reclamepost een belangrijke rol in de Belgische economie. Ze vertegenwoordigt een belangrijk deel van de post die de bewoners van de gebouwen ontvangen. Uit een recente studie (3) blijkt dat reclamepost een grote impact heeft op economisch, maatschappelijk en milieuvlak.
- De uitreiking van de post zorgt uiteraard voor duizenden jobs waarvoor weinig scholing is vereist is en die niet kunnen worden verplaatst.
- De plaatselijke handelszaken hangen af van de folders. Folders en gratis pers vormen een uitstekend promotiemiddel voor de plaatselijke handelszaken, of ze nu zelfstandig zijn of niet (franchise, filiaal). Als het uitreiken van deze folders moeilijker wordt gemaakt, dan zou dat deel van de handelszaken dat te lijden heeft onder de concurrentie van de e-commerce in gevaar worden gebracht. De studie heeft het over 18 %. Als 5 % van die handelszaken zou verdwijnen, dan zou dat gevolgen hebben voor 13 216 laaggeschoolde Voltijdse Equivalenten (VTE) van wie de job niet kan worden verplaatst. Er is een zeer sterk verband tussen online reclame en de ontwikkeling van de e-commerce die zeer sterk geconcentreerd is (90 % van de transacties zijn in handen van 4 % van de spelers, waarvan 75 % zich in het buitenland bevindt en niets bijdraagt aan de lokale economie, tegen 40 % voor de fysieke handel). Het zou voor de lokale merken (doe-het-zelfzaken, kledingwinkels) zeer moeilijk zijn om de giganten van de sector te beconcurreren en om toegang te krijgen tot de schermen van de consumenten. En dan hebben we het nog niet eens over de impact op de stadscentra door de leegstand van handelsruimtes.
- De bevolking verwacht folders en rekent erop om ze te krijgen. De meeste huishoudens die geen “STOP PUB”-sticker lezen de folders (89 %) en 60 % gebruikt ze om prijzen te vergelijken. Kortingen die in folders worden aangeboden, bedragen gemiddeld 20 %. Die folders hebben een uiterst grote impact op de koopkracht, in het bijzonder op die van de minder bedeelde klassen en de slachtoffers van de digitale kloof. De meest bevoordeelde klasse van de bevolking besteedt gemiddeld 16 minuten per week aan het lezen van de folders, tegenover 21 minuten voor de minder bedeelde klasse; 43 % van de kansarme klasse weet niet hoe je vergelijkende websites moet gebruiken en 29 % kan geen e-mails versturen of ontvangen.
- Anderzijds zijn de producenten van folders zich bewust van de impact die ze hebben op het milieu en proberen ze die al jaren te verminderen. Meer dan 90 % van het papier dat voor de folders wordt gebruikt wordt gerecycleerd, het bestaat voor meer dan 50 % uit gerecycleerde vezels en de rest is vooral afkomstig van subproducten. De ecologische en de maatschappelijke voetafdruk die de digitale alternatieven nalaat, is anderzijds ook verre van verwaarloosbaar.
Syndici zijn dagelijks in de weer om het de bewoners van hun gebouwen mogelijk te maken om gebruik te maken van gemeenschappelijke gedeelten. Dat dient te gebeuren met inachtneming van de wetgeving en van het recht van die bewoners op vrije toegang tot hun post en tot de promoties, wat hen zo veel mogelijk koopkracht en keuzevrijheid biedt. Ongeacht wie de uitreiker is.
(1) Volgens het Ministerieel Besluit van 20 april 2007 houdende reglementering van de particuliere brievenbussen) moeten de brievenbussen toegankelijk zijn. (titel 1 art. 1: Brievenbussen en de opening ervan moeten voor de uitreiker vrij, gemakkelijk en zonder gevaar toegankelijk zijn. Art. 2 § 1. De brievenbussen moeten aan de grens van de openbare weg geplaatst zijn. Alinea 1 is niet van toepassing :1° op personen met een handicap vastgesteld door de terzake bevoegde overheidsdienst en die het gevolg is van een beperkte mobiliteit of visuele beperking; 2° voor appartementsgebouwen met een batterij brievenbussen van minstens vier brievenbussen.§ 2. Wanneer een woning meer dan vier brievenbussen heeft, mogen die bussen ofwel aan de huisdeur, ofwel op de benedenverdieping, op een goed verlichte plaats, worden aangebracht.
(2) leden van de coalitie: BDmyshopi, bpost, Comeos, UCM, Unizo, SNI, Febelgra, Wemedia, BAM …
(3) Deloitte: Impact of unaddressed mail on the local & Belgian economy - March 2019
Tips van bpost
- Zorg ervoor dat de brievenbussen toegankelijk blijven (als de toegang beperkt is om veiligheidsredenen, vermeld dan duidelijk de toegangsmodaliteiten)
- Wijs de uitreikers erop dat ze geen ongeadresseerd drukwerk/gratis regionale pers buiten de brievenbussen mogen achterlaten, en ze ook niet op de kast mogen leggen
- Maak duidelijke afspraken met de uitreikers van folders/gratis regionale pers
INFO
Dhr. Pierre Fils
bpost
Muntcentrum
1000 Brussel
pierre.fils@bpost.be
www.bpost.be
T 02 276 29 51
M 0499 55 56 47